Triphobija predstavlja strah ili gađenje koje neki ljudi osećaju kada vide predmete s malim rupama postavljenim blizu jedna druge. Iako triphobija nije zvanično priznata kao poremećaj u dijagnostičkim priručnicima psihijatrije, to nije umanjilo realnost osećanja koja pojedinci doživljavaju. Strah od rupa, bilo da su u prirodnim objektima kao što su medene saće i lotos cvetovi ili u sintetičkim materijalima poput poroznih spužvi, može kod pojedinaca izazvati intenzivan osećaj nelagodnosti, pa čak i paniku.
Kako se manifestuje triphobija?
Osobe koje pate od triphobije mogu iskusiti razne simptome kao što su mučnina, drhtanje, ubrzan rad srca, osećaj gađenja ili uznemirenosti kada vide objekte sa rupama. Simptomi su često automatski i nisu racionalni, šta više, pojedinac često može biti svestan da njegov strah nije zasnovan na realnoj opasnosti. Ponekad se strah od rupa može proširiti i na druga područja života osobe, uzrokujući izbegavanje određene hrane, tekstilnih materijala ili prirodnih okruženja.
Nekoliko naučnih istraživanja je pokušalo da shvati uzrok triphobije, pretpostavljajući da bi mogao biti ugrađen mehanizam u mozgu koji nas tera da izbegavamo stvari koje su potencijalno štetne. Na primer, neke teorije sugerišu da ljudski mozak može podsvjesno povezivati rupe sa bolestima ili sa ugrizom opasnih životinja.
Šta može izazvati triphobiju?
Iako su specifični okidači individualni, postoje određeni uzorci koji se često povezuju sa reakcijama triphobije. Prirodni objekti kao što su korali, medene saće i rupe u kamenu ili drveću često su spomenuti među osobama sa triphobijom. Takođe, umjetni predmeti poput zračnih džepova u čokoladi, rupe u siru ili u pjeni mogu aktivirati simptome. U savremenom društvu, sveprisutnost slika i objekata koji mogu okidati reakcije učinila je triphobiju vidljivijom.
Društveni mediji igraju posebnu ulogu u širenju svesti o triphobiji, ali i u širenju slika koje mogu izazvati simptome u pojedincima. Ljudi često dele slike “odvratnih” rupe, što može dovesti do toga da osoba otkrije svoju triphobiju ili pojača već postojeće simptome.
Kako se nositi sa triphobijom?
Ljudi koji pate od triphobije mogu potražiti profesionalnu pomoć ako njihovi simptomi postanu ometajući ili izazivaju značajno emocionalno uznemirenje. Terapije kao što su kognitivno-bihevioralna terapija (KBT) imaju za cilj da mijenjaju misli i ponašanja koja dovode do straha i anksioznosti. Ekspoziciona terapija, gde se osoba postepeno izlaže okidaču pod kontrolisanim uslovima, takođe može biti efikasna.
Pored profesionalne pomoći, tehnike samopomoći kao što su tehnike opuštanja i meditacija mogu pomoći pojedincima da se bolje nose sa svakodnevnim okidačima. Takođe, podrška porodice i prijatelja može biti od vitalnog značaja za osobe sa triphobijom, jer pružaju emocionalnu podršku i razumevanje.
Triphobija i danas ostaje relativno malo istražena i neprepoznata. Međutim, kako društvo postaje sve osvešćenije o različitim formama anksioznosti i fobija, povećava se i razumevanje potreba onih koji pate od neobičnijih strahova kao što je strah od rupa. Potencijal za dalja naučna istraživanja i razvoj specifičnijih terapijskih metoda postoji, a sa tim i nada za one koji traže olakšanje od simptoma triphobije.
U svakom slučaju, važno je naglasiti da se ljudi sa triphobijom ne trebaju osećati izolovano ili stigmatizovano. Kao kod svih oblika straha i anksioznosti, važno je priznati problem i potražiti pomoć kako bi se kvalitet života unapredio. Empatija i razumevanje šire zajednice su ključni u podršci osobama koje se bore sa ovim i sličnim stanjima.